اعلامیه جهانی حقوق بشر
اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر چیست و چرا وضع شده است؟
اعلامیه جهانی حقوق بشر سندی است که به عنوان یک نقشه‌ی راه جهانی برای تامین آزادی و برابری و تضمین حقوق انسان‌ها در سراسر جهان عمل می‌کند.
اعلامیه جهانی حقوق بشر در تاریخ ۱۰ دسامبر سال ۱۹۴۸ میلادی (۱۹ آذر۱۳۲۷) اندکی پس از تأسیس سازمان ملل متحد در واکنش به «اقدامات وحشیانه‌ای که وجدان بشریت را [در جریان جنگ جهانی دوم] به درد آورد» به تصویب رسید. کشورهای عضو سازمان ملل با تصویب این اعلامیه، حقوق بشر را به منزله بنیان آزادی، عدالت و صلح به رسمیت شناختند.
این اولین بار بود که کشورها در مورد آزادی‌ها و حقوقی که شایسته صیانت در سطح جهانی هستند هم‌صدا شدند و تاکید کردند که همه انسان‌ها در سراسر جهان باید از آزادی، برابری و زندگی توام با کرامت انسانی بهره‌مند شوند.
تنظیم اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۶ با شرکت یک کمیته ویژه‌ی تنظیم پیش‌نویس، متشکل از نمایندگان طیف وسیعی از کشورها از جمله آمریکا، لبنان و چین آغاز شد. بعداً کمیته‌ی پیش‌نویس گسترش پیدا کرد تا نمایندگان کشورهای استرالیا، شیلی، فرانسه، اتحاد جماهیر شوروی و انگلیس هم در آن حضور پیدا کنند و بدین ترتیب روند تنظیم سند بتواند از مشارکت دولت‌هایی از مناطق مختلف با زمینه‌های مذهبی، سیاسی و فرهنگی متفاوت بهره‌مند شود. سپس، اعلامیه جهانی حقوق بشر توسط همه اعضای «کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل» مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در نهایت توسط مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۴۸ به تصویب رسید.
این اعلامیه ۳۰ حق و آزادی را بر می‌شمارد که به همه انسان‌ها تعلق دارند و هیچ دولت و نهادی مجاز نیست این حقوق را از انسان‌ها سلب کند. حقوق مندرج در این سند تا به امروز مبنای قوانین بین‌المللی حقوق بشر بوده‌اند. اعلامیه جهانی حقوق بشر همچنان سندی زنده است و بیش از هر سند دیگری در جهان به زبان‌های مختلف ترجمه شده است.
اعلامیه جهانی حقوق بشر سندی برجسته و یک نقطه‌ی عطف در تاریخ است. برای اولین بار در تاریخ، یک سند مورد قبول جهان تصویب شد که در آن همه انسان‌ها آزاد و برابر خوانده شدند، فارغ از این که چه جنسیت، نژاد، عقیده، مذهب و یا تفاوت‌های دیگری داشته باشند.
از جمله‌ی ۳۰ حق و آزادی اساسی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده محافظت شدن در مقابل شکنجه، حق آزادی بیان و حق پناهجویی است. این اعلامیه شامل حقوق مدنی و سیاسی مانند حق حیات، حق برخورداری از آزادی و حق بهره‌مندی از حریم خصوصی نیز می‌شود. این اعلامیه همچنین حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مانند حق برخورداری از امنیت اجتماعی، سلامت و مسکن مناسب را در بر می‌گیرد.
۷۰ سال پس از تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر اهمیت آن در چیست؟
اعلامیه جهانی حقوق بشر، همان‌طور که از عنوانش بر می‌آید، سندی جهانی است به این معنی که شامل حال همه انسان‌ها در همه کشورها در سراسر جهان می‌شود. این اعلامیه هر چند به خودی خودی از نظر قانونی الزام‌آور نیست اما حقوق و آزادی‌های مندرج در آن، امروز در قانون اساسی و قوانین داخلی بسیاری از کشورها گنجانده شده است.
این اعلامیه همچنین بنیانی بوده است برای تنظیم و تصویب معاهده‌های فراوان دیگر در زمینه حقوق بشر که بر اساس حقوق بین‌الملل الزام‌آور هستند. اعلا همین‌طور به معیاری روشن برای موازین حقوق بشری که باید در همه کشورها ترویج و رعایت شوند، تبدیل شده است.
اعلامیه جهانی حقوق بشر همچنان به عنوان مبنای قوانین و مقررات ملی و بین المللی عمل می‌کند. برای سازمان‌هایی نظیر عفو بین‌الملل، که متعهد به صیانت از حقوق بشر هستند، این اعلامیه به عنوان راهنمایی الهام‌بخش در تعریف رسالت و تبیین مواضع ما عمل می‌کند.
جهان‌شمولی، تفکیک‌ناپذیری و به‌هم پیوستگی حقوق بشر
تمام حقوق بشر به یک اندازه اهمیت دارند و دولت‌ها باید این حقوق را به شکلی عادلانه، برابر و با اهمیت و تأکیدی یکسان مد نظر قرار دهند. همه کشورها وظیفه دارند که فارغ از ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی‌شان، تمامی حقوق بشر را بدون هیچ‌گونه تبعیضی رعایت کنند.
بنابراین، فارغ از این که انسان‌ها چه تفاوت‌هایی با هم دارند، یک اصل اساسی وجود دارد: هر انسان دارای حقوق غیرقابل انکار یکسان با همگان است.
هیچ‌گونه تبعیض و تمایزی نباید قائل شد، از جمله به خاطر نژاد، رنگ پوست، جنسیت، گرایش جنسی یا هویت جنسیتی، زبان، مذهب، دیدگاه‌های سياسی يا هر نوعی از دیدگاه فردی، ملیت یا خاستگاه اجتماعی، مکنت، زادگاه، یا هر موقعیت دیگری از این دست.
اعلامیه جهانی حقوق بشر همچنین نشان می‌دهد که حقوق بشر غیرقابل‌تقلیل بوده و مفاد آن لازم و ملزوم یکدیگر به شمار می‌روند. هرکدام از ۳۰ حق مندرج در اعلامیه به اندازه سایر حقوق اهمیت دارد. هیچ‌کس نمی‌تواند تصمیم بگیرد که برخی از آن‌ها مهم‌تر از بقیه هستند. نادیده گرفتن یک حق، تأثیر منفی بر حقوق دیگر می‌گذارد.
اعلامیه جهانی حقوق بشر و عکس‌های تاریخی
عفو بین‌الملل چگونه برای احقاق حقوق مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر مبارزه می‌کند؟
اعلامیه جهانی حقوق بشر سنگ بنای حقوقی است که عفو بین‌الملل و هفت میلیون کنشگر این جنبش برای تحقق آن مبارزه می‌کنند. با گذشت بیش از ۵۰ سال از زمان تأسیس عفو بین‌الملل، ما همچنان به کارزار و مبارزه برای دستیابی به آزادی، افشای حقیقت، تامین عدالت و تحقق زندگی توام با کرامت انسانی ادامه می‌دهیم.
عفو بین‌الملل فعالان خود را بسیج می‌کند تا در حمایت از کسانی که حقوق‌شان نقض شده است، اقدام کنند. ما همچنین درباره نقض حقوق بشر در نقاط مختلف جهان تحقیقات انجام می‌دهیم، اطلاع‌رسانی می‌کنیم و امکان دسترسی نسل‌های آینده به مستندات نقض حقوق بشر را فراهم می‌آوریم تا روزی که این حقوق به واقعیتی عینی برای همگان بدل شود.
عفو بین‌الملل چگونه برای احقاق حقوق مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر مبارزه می‌کند؟
اعلامیه جهانی حقوق بشر سنگ بنای حقوقی است که عفو بین‌الملل و هفت میلیون کنشگر این جنبش برای تحقق آن مبارزه می‌کنند. با گذشت بیش از ۵۰ سال از زمان تأسیس عفو بین‌الملل، ما همچنان به کارزار و مبارزه برای دستیابی به آزادی، افشای حقیقت، تامین عدالت و تحقق زندگی توام با کرامت انسانی ادامه می‌دهیم.
عفو بین‌الملل فعالان خود را بسیج می‌کند تا در حمایت از کسانی که حقوق‌شان نقض شده است، اقدام کنند. ما همچنین درباره نقض حقوق بشر در نقاط مختلف جهان تحقیقات انجام می‌دهیم، اطلاع‌رسانی می‌کنیم و امکان دسترسی نسل‌های آینده به مستندات نقض حقوق بشر را فراهم می‌آوریم تا روزی که این حقوق به واقعیتی عینی برای همگان بدل شود.